گونه های متعددی در سراسر دنیا برای قهوه شناخته شده است. تقریبا می توان 135 نوع گونه قهوه را برشمرد. در این مبحث به شرحی مختصر و کلی از خصوصیات مهم ترین این گونه ها به نام عربیکا و روبستا خواهیم پرداخت.
قهوه در دسته غلات جایگذاری شده است ولی در اصل قهوه میوه ایی است که بدلیل شباهت آن با میوه گیلاس به آن گیلاس قهوه نیز می گویند. اگر بخواهیم این دو گونه را در دسته بندی میوه ها بگنجانیم؛ عربیکا را جزء میوه های مرکبات، مانند ( لیمو، پرتقال و …) و روبستا را در دسته میوه های هسته دار، مانند (هلو، زردآلو و …) قرار می دهیم.
یکی از مهم ترین عوامل در شرایط رشد این دو گونه، ارتفاع مزارع کشت قهوه، از سطح دریا است.
ارتفاع کشت گونه روبستا از سطح دریا تا نهایتا 900 متر می باشد. در ارتفاعات پایین تر بالطبع دمای محیط بالاتر است و درخت سریع تر رشد و به عمل می رسد. به دلیل تابش نور آفتاب، آفات دوام نمی آورند و درختان کمتر آسیب می بینند؛ به همین علت گونه روبستا مقاوم تر است. ارتفاع درختان روبستا به 10 متر نیز می رسد.
گونه عربیکا حداقل 800 متر بالاتر از سطح دریا کشت می شود. و هر چقدر که ارتفاع بیشتر شود بدلیل کمتر شدن دمای محیط، زمان کشت و سرعت رشد نیز طولانی تر می گردد و داخل دانه (میوه) پیچیده تر می شود که این امر باعث بوجود آمدن کیفیت ها و خاصیت های طعمی بیشتر در دانه (میوه) قهوه می گردد. ارتفاع درختان عربیکا نیز به 4.5 متر هم می رسد.
ذکر این نکته که صرفا عامل ارتفاع را نمی توان معیاری جهت برتری قهوه دانست حائز اهمیت است.
دو عامل طعمی بسیار مهم سبب تفکیک طعم و مزه این دو گونه از هم، نیز می گردد: کافئین و اسیدیته.
همانطور که گفته شد عربیکا طعم های پیچیده تر و نامحدودتری نسبت به روبستا دارد و سرشار از اسیدهای گیاهی است. اما از کافئین کمتری نسبت به روبستا برخوردار است. بطوری که درصد کافئین در عربیکا از 0.8 تا 1.5 درصد است و در یک دانه قهوه عربیکا حدود 1 درصد کافئین می باشد. ولی در روبستا درصد کافئین بسیار بالاتر و در حدود 1.7 تا 4 درصد است بطوریکه در هر دانه قهوه آن حدود 2 درصد کافئین موجود است و طعم های زمینی تر و تلخ تری را دارا هستند.
در گونه های عربیکا اسیدیته بسیار بالاتر از گونه های روبستا می باشد و غلظت قند و چربی تقریبا دو برابر بیشتر از گونه های روبستا است.
از لحاظ شکل ظاهری، دانه های گونه عربیکا بیضی شکل و خط جدا کننده دو نیم دانه قهوه به صورت حرف “S” می باشد. ولی گونه روبستا گرد و دایره ایی مانند است، و خطی که دو دان میوه قهوه را از وسط به دو نیم تقسیم کرده، خطی صاف است.
از جمله مناطق مناسب (خاستگاه)، برای کشت و پرورش گونه های عربیکا می توان به برزیل، اتیوپی، کنیا، کلمبیا و … اشاره کرد. همچنین ویتنام، اندونزی، هند و … ، مزارع کشت مناسبی برای گونه های روبستا به شمار می آیند.
کارخانه قهوه شاران، وارد کننده تمامی انواع گونه های عربیکا و روبستا با بهترین کیفیت می باشد. می توانید تنوع این محصولات را در مجموعه شاران مشاهده و تهیه نمایید.